blog03
Moet je ziek zijn om  beter te worden?

Nee, natuurlijk niet. 

'Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden'
Dit hoorde ik gisteravond iemand tijdens een etentje zeggen. En ik merkte dat het me raakte. Op weg naar huis bleef het zinnetje door mijn hoofd gaan.Nieuwe alinea

Why?

Ik doe wat ik doe omdat ik wil blijven leren en ik wil mensen versterken. En natuurlijk is blijven leren soms spannend. Omdat ontwikkeling iets doet met de manier waarop je naar jezelf kijkt. Als je leren en ontwikkeling ziet als 'ik ben dus nu niet goed genoeg' maak je het voor jezelf lastig. Als je leren ziet als 'ik kan mijzelf altijd verbeteren' maak je het jezelf een stuk makkelijker.

Vaak kom ik in mijn coachingstrajecten en trainingen mensen tegen die bang zijn om te leren. Ik hoor zinnen als: 'Als ik nu nog niet weet hoe het zit, is er wat mis met mij. Ik ben tenslotte al ouder dan 50 dus nu weet ik het wel. Ik heb net mijn studie afgerond en weet wat ik te bieden heb. Ik werk al 10 jaar als manager. Het heeft altijd gewerkt wat ik doe. Ik weet hoe het werkt en ik heb nog nooit iets aan een training gehad'. 

Cognitieve dissonantie
 
Leon Festinger (1957) heeft onderzoek gedaan naar de wil om het positieve zelfbeeld in stand te houden. Het onbehaaglijke gevoel dat we krijgen als iets niet strookt met de ideeën die we over ons zelf hebben, wordt cognitieve dissonantie genoemd. Om dat ongemakkelijke gevoel te laten verdwijnen, treedt vaak het mechanisme van zelfrechtvaardiging in werking: we gaan redenen verzinnen om onze uitspraak, onze gedachte of ons gedrag te rechtvaardigen. Wij werken allemaal erg hard om vast te kunnen houden aan het beeld dat wij van onszelf hebben gecreëerd. Wij rechtvaardigen ons eigen gedrag door onszelf te overtuigen en dus vast te houden aan ons positieve zelfbeeld. Dit doen we niet bewust. Dit is een onbewust proces. We houden liever vast ons eigen zelfbeeld dan dat wij ons open stellen en het risico te lopen om ons zelfbeeld bij te moeten stellen. Als jouw zelfbeeld is: ik ben niet goed genoeg als blijkt dat ik iets niet kan, zul je negatief naar jezelf gaan kijken.

Om deze dissonantie te reduceren is het goed om stil te staan bij dit onbewuste proces. Als iets onbewust gebeurd, wil dit natuurlijk niet zeggen dat dit niet te beïnvloeden is.

Twee voorbeelden

  1. Ik geef regelmatig trainingen aan young talents. Een geweldige groep slimme, goed opgeleide jonge mensen. Ze zijn nog voor hun afstuderen helemaal gek gebeld door recruiters en de aanbiedingen buitelen over elkaar heen. Ze weten wat ze te bieden hebben en wat ze waard zijn. Ze lijken te barsten van het zelfvertrouwen. Lijken inderdaad. Want nu ze eenmaal gekozen hebben, moet het nog wel waar gemaakt worden. En daar heb je hem: als ik toegeef dat ik wil leren, is er blijkbaar iets mis met mij. Dan ben ik niet goed genoeg.
  2. De komende periode mag ik mij vastbijten in een supergave nieuwe klus: het coachen van een vastgelopen team. Bij de voorgesprekken bleek dat een aantal deelnemers dit helemaal niet nodig vindt. Het kost alleen maar tijd en het levert toch niets op. Het gaat hier om slimme professionals die veel ervaring hebben. En waar dus iets te verliezen is. In dit geval gaat het om het verliezen van hun rol binnen het team. Wat als ik toegeef dat ik het soms ook niet weet? Dan is er blijkbaar iets mis met mij. Dan ben ik niet goed genoeg.
Hoe dan? 

Als ik merk dat mensen in mijn groep het lastig vinden om zich open te stellen om te leren stel ik de volgende vragen:

Wat kun je al goed? Wat heb jij te bieden aan ons? Wat kom je halen? Wat zou het je kunnen opleveren? Waarmee hoop je straks weer naar huis te gaan?

Kortom: Welk zelfbeeld heb jij? En welke invloed heeft ontwikkeling en leren hierop?
Share by: